Słownik dostępności

A - poziom dostępności

A - jeden z dostępności według WCAG. Poziom podstawowy, dający możliwość skorzystania z serwisu przez większość użytkowników.

A11Y

Skrót określający dostępność do serwisów internetowych lub technologii informacyjno-komunikacyjnymi.

AA - poziom dostępności

AA- jeden z dostępności według WCAG. Poziom średni, dający możliwość skorzystania z serwisu, bez większych problemów, przez większość użytkowników.

AAA - poziom dostępności

AAA- jeden z dostępności według WCAG. Poziom zaawansowany, zapewniający możliwość skorzystania z serwisu, przez większość użytkowników w sposób przyjazny i komfortowy.

Ableizm

Przejaw dyskryminacji, uprzedzenia, niechęci wrogości względem osób niepełnosprawnych, szczególnie wyróżniających się odmiennością fizyczną. Postrzeganie osób niepełnosprawnych jako gorsze niż osoby pełnosprawne. Stereotypowe podejście do niepełnosprawności, katalogowanie rodzaju niepełnosprawności z przypisaną cechą odbioru (np. osoby poruszające się na wózkach zawsze są niepełnosprawne intelektualnie).

Bezpośredni dostęp

W dostępności cyfrowej: dotyczy programów czytających. Umożliwia pominięcie powtarzających się stałych elementów serwisu. Dzięki wykorzystaniu skrótów klawiszowych dostęp do istotnych treści jest łatwiejszy i szybszy.

W dostępności architektonicznej: możliwość samodzielnego dotarcia do punktu docelowego, przez osoby z dysfunkcją narządu ruchu, bez konieczności korzystania z drogi "naokoło".

Deklaracja dostępności

Jest to dokument zawierający informacje określone w ustawie o dostępności cyfrowej, który powinien zostać sporządzony wg wzoru Ministerstwa Cyfryzacji, odnoszące się do konkretnej strony podmiotu publicznego lub aplikacji mobilnej.

Dostęp alternatywny

to takie działania i rozwiązania organizacyjne, które zapewnią osobie ze szczególnymi potrzebami dostęp do budynku, ale nie w sposób samodzielny lub na zasadzie równości z innymi osobami (potrzebna pomoc innej osoby), albo które nie zapewniają dostępu do budynku podmiotu publicznego, ale umożliwiają skorzystanie z usług publicznych w inny sposób (np. online).

Głuchy

Głuchy pisany wielką literą to osoba utożsamiająca się z mniejszością kulturowo-językową Głuchych. Bardzo często nie postrzega siebie jako osoby z niepełnosprawnością, a właśnie jako przedstawiciela mniejszości. Jest twórcą/odbiorcą kultury Głuchych – opartej na odrębnym języku – w Polsce jest to polski język migowy (PJM). głucha – osoba, która nie słyszy. Posługuje się PJM. Pojęcie szersze niż Głuchy, bo określa także osoby, które nie identyfikują się z kulturą Głuchych. Wyznacznikiem przynależności nie jest kwestia medyczna (czyli poziom utraty słuchu), a utylitarna – jest to osoba, dla której PJM jest pierwszym językiem. Słowo „G/głuchy” nie ma negatywnych konotacji w środowisku osób głuchych (patrz Polski Związek Głuchych).

Napisy dla niesłyszących

Jest to inna nazwa dla napisów rozszerzonych.

Napisy otwarte

Napisy zawierające ścieżkę dźwiękową (mowę i ważne dźwięki) umieszczone na stałe w materiale wideo - użytkownik nie ma możliwości zmiany ich wyglądu (koloru, wielkości).

Napisy rozszerzone

Napisy do filmu zawierające dialogi oraz informacje o dźwiękach mających wpływ na zrozumienie treści zawartej w ścieżce audio filmu. Napisy rozszerzone zawierają również informację o autorach wypowiedzi jeśli nie można tego wywnioskować z obrazu.

Napisy symultaniczne

SPT (Symultaniczny Przekaz Tekstowy) przedstawienie w formie tekstu, na ekranie, przebiegu wydarzeń spotkań, konferencji, debat itp. oraz programów telewizyjnych nadawanych na żywo. W sposób dosłowny przedstawia przebieg wydarzenia z uwzględnieniem rozróżnienia osób mówiących.

Napisy zamknięte

Napisy zawierające ścieżkę dźwiękową (mowę i ważne dźwięki) umieszczone w osobnym pliku występującym razem z plikiem wideo - użytkownik ma możliwości zmiany ich wyglądu (koloru, wielkości).

Osoba głuchoniewidoma

Osoba, która ma uszkodzony zarówno wzrok jak i słuch. W poznawaniu świata korzysta z tego zmysłu, który jest lepiej funkcjonujący – czasem więc korzysta z aparatów słuchowych, czasem z bardzo mocnych okularów lub lup. Właściwie nie zdarza się sytuacja, w której osoba głuchoniewidoma ma stuprocentowy brak wzroku i słuchu.

Osoba niesłysząca

Osoba, posiadająca wrodzone lub nabyte deficyty biologiczne uniemożliwiające lub utrudniające w znacznym stopniu słyszenie.

Pojęcie najczęściej stosowane przez osoby słyszące wobec osób niesłyszących, przez tych drugich rzadko stosowane. Także dlatego, że definiuje sytuację danej osoby przez pewien brak – niesłyszenie, a nie przez posiadanie jakiejś cechy.

Osoby ze szczególnymi potrzebami

Osoby starsze, osoby z niepełnosprawnością lub inne osoby mające trwale lub czasowo naruszoną sprawność w zakresie mobilności czy percepcji (np. ludzie poruszający się przy pomocy kul, protez, wózków, słabi, chorujący, niesłyszący, niedowidzący, z trudnościami manualnymi i poznawczymi, osoby z wózkiem dziecięcym, z ciężkim bagażem itp).

parsowanie

sposób w jaki przeglądarka wyświetla stronę internetową

Piktogram

Piktogram to znak, graficzny system komunikacji. Występuje w kolorystyce czarno-białej. Biała figura, znak na czarnym tle. Jednorazowy opis zawsze umieszczony nad symbolem graficznym. Piktogramy stosowane są głównie w celu ułatwienia komunikacji z otoczeniem osobom niemówiącym.

Piktogram to również, oznaczenia przeciwpożarowe, znaki drogowe czy ostrzegawcze. W tym zastosowaniu kolor piktogramu musi wyróżniać się z tła.

Pismo bezszeryfowe

Czcionka, krój pisma, pozbawione ozdobników. Stosowane w miejscach, sytuacjach kiedy wskazana jest jednolita czytelność tekstu.

Polski język migowy (PJM)

Język migowy, którym posługują się głusi Polacy. Jest pełnoprawnym językiem, posiada wszystkie cechy języka. Charakteryzuje się gramatyką wizualnoprzestrzenną – czyli zamiganie jakiegoś znaku w konkretnym miejscu nadaje mu dodatkowe znaczenie (wykorzystywane np. do określenia czasu).

Projektowanie uniwersalne

określone w Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych uniwersalne projektowanie jest podstawowym, domyślnym instrumentem realizacji dostępności. Termin ten odnosi się do rozwiązań, które są użyteczne dla wszystkich ludzi w jak największym zakresie, bez potrzeby adaptacji lub specjalistycznych zmian.

Prosty język

Jasna, zrozumiała, zwięzła komunikacja.

Racjonalne usprawnienia

Konieczne i stosowne modyfikacje lub adaptacje, niepociągające za sobą nieproporcjonalnych i niepotrzebnych utrudnień, które są niezbędne w określonych przypadkach dla zapewnienia osobom o szczególnych potrzebach możliwości korzystania z dóbr i usług.

System językowo-migowy (SJM)

Subkod języka polskiego. Do migania w ten sposób wykorzystywane są znaki PJM połączone gramatyką języka polskiego. Sposób komunikacji właściwie niewykorzystywany przez głuchych.

Technologie asystujące

Assistive Technologies. Wszelkie możliwe działania, rozwiązania umożliwiające większą niezależność osób niepełnosprawnych w funkcjonowaniu dnia co dziennego oraz społecznego.

Transkrypcja

Przedstawienie mowy w postaci tekstu.

Użytkowni ekstremalny

To taki użytkownik, który potencjalnie może mieć największe trudności w skorzystaniu z budynku, chodnika, tramwaju czy strony internetowej.

WCAG

Standard przygotowany przez konsorcjum W3C obejmujący opis kryteriów sukcesu, które trzeba spełnić żeby strona internetowa, aplikacja mobilina czy dokument był dostępny dla wszystkich. Nie opisuje wymagań dotyczących technologii tylko oczekiwane rezultaty.

Wideoinfolinia

Wideo połączenie z konsultantem celem uzyskania pomocy czy wsparcia w tematach związanych z instytucjami, które taką formę kontaktu umożliwiają. Dedykowane przede wszystkim osobom niesłyszącym.

wideotłumacz.pl

Usługa świadczona przez Polski Związek Głuchych Oddział Łódzki, która polega na zapewnieniu zdalnego dostępu do tłumacza języka migowego.

Zrozumiałość

Według standardów WCAG 2.0 jest to zasada wskazująca, iż przekazywane treści powinny być przekazywane w sposób zrozumiały a obsługa interfejsu zrozumiała i przewidywalna.